Fraude van een werknemer tijdens zijn werk komt pas aan het licht na het sluiten van een vaststellingsovereenkomst ter beëindiging van de arbeidsovereenkomst met een finaal kwijtingsbeding. De werkgever eist dat de werknemer de beëindigingsvergoeding terugbetaalt. De werknemer stelt dat dit niet is afgesproken. Wat zegt de rechter?
Een man was sinds september 2005 in dienst bij de werkgever als hoofd financiële administratie. In een beoordelingsgesprek medio maart 2012 is aangegeven dat zijn uitvoerende en leidinggevende taken de laatste jaren niet gaan zoals de organisatie dat verwacht en er ook geen verbetering inzit. De werkgever wil daarom de arbeidsovereenkomst met de werknemer ontbinden. Partijen hebben op 30 maart 2012 een vaststellingsovereenkomst gesloten waarbij de arbeidsovereenkomst is beëindigd per 1 mei 2012. Afgesproken is dat de werkgever een vergoeding van € 39.000 betaalt.
Finaal kwijtingsbeding
De overeenkomst bevat een finaal kwijtingsbeding met de volgende inhoud:
”Partijen hebben alle tussen hen bestaande geschilpunten besproken en beogen met deze vaststellingsovereenkomst alle tussen hen bestaande geschilpunten te beslechten. Partijen verlenen elkaar na effectuering van bovenstaande voorwaarden finale kwijting over en weer uit hoofde van de arbeidsovereenkomst en de beëindiging daarvan, pensioenschade daaronder begrepen. De finale kwijting heeft mede tot gevolg dat partijen zich onthouden van het instellen van enige procedure jegens elkaar uit hoofde van de arbeidsovereenkomst of de beëindiging daarvan.”
Artikel 11, eerste lid, van de overeenkomst bevat de volgende bepaling:
“Partijen doen onherroepelijk afstand van hun recht om de vaststellingsovereenkomst te (laten)ontbinden, te vernietigen of de nietigheid in te roepen om welke reden dan ook.”
De werkgever heeft in de zomer van 2014 Hoffmann Bedrijfsrecherche ingeschakeld naar aanleiding van een gerezen vermoeden van fraude gepleegd door de werknemer. Ook heeft de werkgever aangifte gedaan van verduistering in dienstbetrekking.
De werkgever heeft gevorderd dat de werknemer wordt veroordeeld tot vergoeding van de fraudebedragen. Daarnaast heeft de werkgever vergoeding van diverse kosten gevorderd, waaronder de terugbetaling van de beëindigingsvergoeding.
De kantonrechter heeft bij eindvonnis een bedrag vastgesteld van € 380.438,57 dat de werknemer moet terugbetalen. Het beroep van de werknemer op de finale kwijting opgenomen in de beëindigingsovereenkomst wijst de kantonrechter af omdat dit beroep in strijd met de redelijkheid en billijkheid is en zou leiden tot een maatschappelijk onaanvaardbaar vonnis. Wat zeg het hof in hoger beroep?
Geen weet
De vaststellingsovereenkomst ziet op het einde van de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer vanwege disfunctioneren. Het hof gaat ervan uit dat de werkgever bij het aangaan van deze vaststellingsovereenkomst niet wist dat de werknemer fraude had gepleegd.
Het in de beëindigingsovereenkomst opgenomen finale kwijtingbeding gaat over de arbeidsovereenkomst en de beëindiging daarvan. Het beding had betrekking op alle tussen partijen bestaande geschilpunten. Daaronder valt niet de kwestie van de later geconstateerde fraude door de werknemer, omdat de werknemer niet gesteld heeft dat daarover tijdens het sluiten van de vaststellingsovereenkomst een geschilpunt tussen partijen bestond.
Geen schuld
De werkgever heeft er geen schuld aan dat de werknemer is gaan frauderen. Dat is uitsluitend zijn eigen besluit geweest. Dat de werkgever hem te lang heeft vertrouwd en hem niet voldoende nauwgezet heeft gecontroleerd, waardoor de fraude jarenlang heeft kunnen doorgaan, met als gevolg een fraudebedrag dat in de tonnen liep maakt nog niet dat de werkgever medeschuld heeft aan deze fraude.
Uiteindelijk stelt het hof het door de werknemer te betalen bedrag vast op € 258.444,07. Hieronder valt ook € 39.000 voor de beëindigingsvergoeding uit de vaststellingsovereenkomst.